Interview Henk Spaansen

• "Wie is Henk Spaansen?"

Henk is geboren op 18 maart 1949. Later is hij getrouwd met Marjan en heeft drie kinderen. Hij werkte al vroeg bij vader Bertus op de zaak in Winkel en heeft later zijn broer Bert opgevolgd als directeur van de firma Spaansen te Winkel. Nu is het wat rustiger geworden voor Henk en hij is nu nog adviseur van de firma.

Henk Spaansen bij zijn woonhuis.

• "Wanneer begon je met het lange afstandschaatsen Henk?"

"In de strenge winter van 1963 waren we elke dag op het ijs aan het schaatsen op het kanaal voor de steiger van de boot te Winkel."

Vanaf 1963 werd er door Henk een aantal jaren niet geschaatst, maar het bloed kroop waar het niet gaan kon en ging een aantal keren met Piet Klaver mee naar de kunstijsbaan te Alkmaar. Henk was toen ongeveer 20 jaar oud volgens zijn herinnering.

Henk in winters landschap.

• "Wat was je eerste belangrijke schaatstocht?"

"Dat was de tocht Medemblik - Stavoren (1979 ?). Samen met o.a. Niek Manshanden, Joop Spaansen en Niek Burger werd deze tocht afgelegd, waarbij we heen de wind pal tegen hadden en veel last hadden van scheuren in het ijs. In Stavoren stond een keet op het land met veel klompen ervoor." Joop zei: "Schaatsen uit, klompen aan en naar binnen voor de warme chocolade en koek."

• "Heb je verder nog aan meer schaatstochten meegedaan Henk?"

"Ja, als er natuurijs was dan nam ik vrij van de zaak en gingen we op het ijs, altijd met Nico Manshanden. In 1984 ging ik met Nico naar de alternatieve Elfstedentocht te Kuopio in Finland. We waren vijf minuten te laat voor de start van 07.00 uur, maar de start werd officieel 10 min. later gehouden en daar gingen we. De afstand daar was ruim 200 km met ronden van 50 km. Om de 12½ km was er een rustpunt om wat bij te komen. Er waren 110 deelnemers. Het was -20 graden Celsius met helder weer. Wel hadden we regelmatig last van water op het ijs, dat veroorzaakt werd door vissers, die gaten in het ijs maakten. Zo moesten we vaak omlopen en zelfs klunen. Ook waren er verraderlijke hele fijne scheurtjes en bobbeltjes ijs, waardoor je gemeen kon vallen." Bekende deelnemers waren Jan Roelof Kruithof en Emiel Hopman. De eerste twee ronden reed Henk samen met Atje Keulen Deelstra, de Friese dameskampioen. Jeen van den Berg reed hier zijn afscheidswedstrijd, maar stapte na 100 km van het ijs. Na het uitvallen van Emiel Hopman won Jan Roelof Kruithof de wedstrijd. Nico Manshanden verzwikte zijn enkel en reed niet gelijk op met Henk. Na 10 uur 32 min. en 17 sec. finishte Henk. Nico eindigde later, maar hij was niet de laatste in deze wedstrijd. "De West-Friesland tocht heb ik tweemaal achter elkaar gereden om zo te oefenen voor de Elfstedentocht van 1985."

• "Heb je ook de Elfstedentocht verreden?"

"De eerste Elfstedentocht heb ik gereden op 21-02-1985. Hier kan ik mij weinig meer van herinneren."

"Van de tweede Elfstedentocht van 26-02-1986 herinner ik mij meer. In de week ervoor deed ik mee aan wedstrijden op de Rijd i.v.m. het 100 jarig bestaan, daarna de Elfmerentocht van 120 km met Nico Manshanden, Kees Klaver enz. De Noord-Hollandtocht van 190 km kwam daar weer vlak achteraan. Die tocht heb ik vrij snel gereden: kwart voor 6 gestart en kwart voor 2 terug. Bekende rijders uit die tijd waren Jan Brinks, Willem Bakker, Theo van Herwerden, Sjaak van Duivenvoorde en vele anderen. Op de Elfstedentocht werden met we met 1000 man weggeschoten. De eerste 90 km reed ik samen met Pim Keetman uit Winkel. Het was prachtig weer. De start was kwart over 7. Om kwart voor 6 kwam ik binnen. Pim was iets eerder. In de groep eindigde ik als 21e en Pim als 14e. W.A. van Buren (Prins Willem Alexander) deed ook mee, maar die arriveerde later om 21.45 uur."

De herinneringen aan glorieuze tijden op de Elfstedentochten.

"Tussen 1986 en 1997 heb ik wat kruimelwerk geschaatst."

• "Heb je daarna nog meer belangrijke schaatstochten gedaan Henk?" vroeg interviewer Klaas.

Henk vervolgde zijn schaatsavonturen met:

"In 1997 was het weer raak. Het werd plotseling erg koud en op 4 januari klonk op de TV de kreet: "It giet oan". De derde Elfstedentocht begon voor mij te leven. Voordat deze Elfstedentocht begon had ik het erg druk met de verhuizing van Nieuwe Niedorp naar de kerk van Barsingerhorn, die ons huis zou worden. Op 3 januari stond een vrachtwagen voor de kerk met verhuisspullen. Om 13.00 uur had ik een tasje gepakt en zei: "Ik moet weg naar de Elfstedentocht voor de inschrijving!" Met weinig voorbereiding vanwege de verhuisdrukte ging ik met een busje vol met Nico Manshanden, Renee Kea (uit de Moerbeek), Ad van Ingen, Willem Klaver en Kees Klaver naar Leeuwarden. Marjan bleef in wanhoop achter. Na de inschrijving overnachtte ik met Renee en Nico in een studentenhuis. Om 07.15 uur startten Renee en ik. De eerste 86 km naar Workum verliep spoedig en om 11.00 uur kwamen we daar aan. In Workum woonde een sleepbootkapitein, die de Spaansen vlag al had uitstaan. Daar deden we even een koppie. Daarna gingen we weer snel verder. Daar de voorbereiding op deze Elfstedentocht matig was en ik te weinig gegeten en gedronken had, wreekte zich dat. Al na 5 km vanaf Workum lag ik voor Pampus in de rietschoot met een totale verzuring van mijn spieren. Renee zei: "Kom op, effe je biene wroive en je bille skudde en den gane we weer!" De temperatuur was tussen de min zes à min acht graden Celsius. Richting Bolsward gingen we pal tegen wind met windkracht 6. Dat was onwijs zwaar. Er vielen wel 6000 à 7000 mensen uit. Vanaf Bolsward naar Harlingen was loeizwaar vanwege de verzuring. In Harlingen stonden vele bekenden ons op te wachten, n.l. Ria Klaver, Joke Manshanden, Tiny Kuiper enz. "Manne, jullie zien d'r niet uit, maar jullie moete nag wel verder oor" zeiden de dames. De ravitaillering werd goed verzorgd door de meiden en weg gingen we weer op weg, nu naar Franeker. Daar lag ik plotseling verzuurd onder een brug en daar vroeg ik aan een vrouwtje: "Kunt u me niet masseren?" Henk had geluk, want ze was toevallig een masseuse. Daarna ging Henk alleen verder. Naar Bartlehiem ging het weer redelijk. In het hoge noorden kwamen er veel aanmoedigingen van het publiek uit de kleine dorpjes. Je denkt dan dat je er zowat al bent, maar je bent pas halverwege van Bartlehiem naar Dokkum. Later in Dokkum kwam ik Renee Kea weer tegen. Vanaf Dokkum ging het richting Leeuwarden en bij Oudkerk vroegen we wat te drinken bij de toeschouwers, wat gelukte. In Leeuwarden kwamen we om kwart voor zeven binnen bij de finish, waar Cor Klaver, zijn dochters Dorien en Maartje en verkering van Dorien, n.l. Maurits Bos ons stonden op te wachten."

Krantenfoto's van de Elfstedentocht.

"Als er nou weer un Elfstedentocht komt den doen ik weer mee." zei Henk.

Koik, da's nou un Westfries.

IJs- en Volksvermaak dankt Henk Spaansen hartelijk voor dit interview.